Gastroenteroloji

Gastroenteroloji, insan sindirim sistemi hastalıklarının incelenmesi, teşhisi, önlenmesi ve tedavisi ile ilgilenen bir tıp dalıdır. Gıdaların mide ve bağırsaklardaki hareketi (motilite), besinlerin sindirimi ve vücuttaki emilimi, atıkların sistemden uzaklaştırılması ve bir sindirim organı olarak karaciğerin işlevi de dahil olmak üzere gastrointestinal organların normal işleyişinin (fizyoloji) ayrıntılı bir şekilde anlaşılmasını içerir.

Sindirim sisteminin organları şunlardır: dil, tükürük bezleri, epiglot, yutak, yemek borusu, mide, karaciğer, safra kesesi, pankreas, ince bağırsak, kolon, rektum, anüs.

Gastroenterologlar bu sistemin herhangi bir bölümünü tedavi edebilirler.

Gastrointestinal sistemin en tipik hastalıklarından bazıları şunlardır:

Mide ve duodenum ülseri

Mide ülserleri mide zarında oluşan ağrılı yaralardır. Mide ülserleri, mideyi sindirim sularından koruyan kalın mukus tabakası azaldığında ortaya çıkar. Bu da sindirim asitlerinin mideyi kaplayan dokuları yiyip bitirerek ülsere neden olmasını sağlar. Mide ülserleri kolayca iyileşebilir, ancak uygun tedavi uygulanmazsa ciddi bir hal alabilir.

Gastrik ülserler neredeyse her zaman şunlardan kaynaklanır:

• Helicobacter pylori bakterisi ile enfeksiyon
• Aspirin, ibuprofen veya naproksen gibi non-steroid anti-inflamatuar ilaçların uzun süreli kullanımı
• Zollinger-Ellison sendromu olarak bilinen nadir bir durum, vücutta asit üretimini artırarak mide ve bağırsak ülserlerine neden olabilir. Bu sendromun tüm peptik ülserlerin 1%'sinden daha azına neden olduğu düşünülmektedir.

Mide ülseri belirtileri:

Mide ülseri ile ilişkili bir dizi semptom vardır. Semptomların şiddeti ülserin ciddiyetine bağlıdır. En yaygın belirti, karnın ortasında göğüs ile göbek arasında bir yanma hissi veya ağrıdır. Ağrı genellikle mide boşken daha şiddetlidir ve birkaç dakikadan birkaç saate kadar sürebilir.

Ülserin diğer yaygın belirti ve semptomları şunlardır:

• midede donuk ağrı
• Zayıflama
• bulantı veya kusma
• Şişkinlik
• geğirme veya asit reflüsü
• göğüste yanma hissi olan mide ekşimesi
• yeme, içme veya antiasit alımı ile iyileşebilen ağrı
• belirtileri arasında yorgunluk, nefes darlığı veya soluk cilt bulunan anemi
• koyu, katran rengi dışkı
• kanlı veya kahve telvesi gibi görünen kusma

Mide ülseri belirtileriniz varsa bir gastroenteroloğa danışın. Rahatsızlık hafif olsa da, ülser tedavi edilmezse daha da kötüleşebilir. Kanayan ülserler hayati tehlike oluşturabilir.

Gastroözofageal reflü hastalığı

Gastroözofageal reflü hastalığı (GÖRH), asidik mide sularının veya yiyecek ve sıvıların mideden yemek borusuna geri kaçmasıyla ortaya çıkan bir sindirim bozukluğudur. Genellikle yemek borusunun alt kısmındaki kas halkasının zayıflaması sonucu ortaya çıkar. GÖRH, bebeklerden yaşlılara kadar her yaştan insanı etkiler Hastalık, mide ekşimesi ve ağzın arkasında hoş olmayan bir tat gibi semptomlara neden olur.

GÖRH genellikle ilaçlarla kontrol altına alınabilir, ancak bazen sorunu düzeltmek için ameliyat gerekebilir.

GÖRH belirtileri:

• mide ekşimesi - genellikle yemek yedikten sonra ortaya çıkan göğüste rahatsız edici bir yanma hissi
• asit reflüsü - mide asidi ağza geri döner ve hoş olmayan ekşi bir tada neden olur
• özofajit - iltihaplı yemek borusu
• ağız kokusu
• şişme ve geğirme
• Mide bulantısı
• yutma sırasında ağrı ve/veya yutma güçlüğü

Gastroözofageal reflü hastalığının tedavisi:

• Diyet değişiklikleri - bu, daha az miktarda ancak daha sık yemek yemeyi, semptomları tetikleyen yiyecek veya içeceklerden kaçınmayı, sağlıklı bir kiloyu korumayı içerir.
• reçetesiz satılan ilaçlar - antiasit veya aljinat
• proton pompası inhibitörleri (PPI'lar) ve H2-reseptör antagonistleri (H2RA'lar) dahil olmak üzere daha güçlü reçeteli ilaçlar

Sadece semptomlarınız olduğunda ilaç almanız gerekebilir, ancak sorun kötüleşirse uzun süreli tedaviye ihtiyacınız olabilir.

İlaçlar işe yaramıyorsa veya uzun süre kullanmak istemiyorsanız mide asidinin yemek borusuna sızmasını durdurmak için ameliyat önerilebilir.

Gastrointestinal sistemin stromal tümörleri

Gastrointestinal stromal tümörler, sindirim sisteminin herhangi bir yerinde lokalize olabilen yumuşak doku sarkomlarıdır. En sık görüldükleri yerler mide ve ince bağırsaktır. Gastrointestinal tümörler sindirim sisteminin duvarlarında bulunan özelleşmiş sinir hücrelerinde başlar. Gastrointestinal stromal tümörlerin kesin nedeni bilinmemektedir. Bununla birlikte, gastrointestinal tümörlü hastaların 95%'sinde Kit (CD 117) adı verilen bir protein anormal hale gelir ve bu da normal hücrelerin daha hızlı büyümesine ve kanserli hale gelmesine neden olur.

Gastrointestinal stromal tümörlerin yarısından fazlası midede başlar. Geri kalanların çoğu ince bağırsakta başlar, ancak sindirim sisteminin herhangi bir yerinde başlayabilirler. Az bir kısmı ise GI kanalının dışında, omentum (karın içindeki organların üzerinde asılı duran önlük benzeri yağ dokusu tabakası) veya periton (karın içindeki organların ve duvarların üzerindeki ince astar) gibi yakın bölgelerde başlar.

Bazı gastrointestinal stromal tümörlerin diğer bölgelere doğru büyüme veya vücudun diğer kısımlarına yayılma olasılığının diğerlerine göre çok daha yüksek olduğu görülmektedir. Doktorlar bir stromal tümörün hızlı büyüme ve yayılma olasılığı olup olmadığını görmek için belirli faktörlere bakarlar, örneğin

• Tümörün büyüklüğü
• Gastrointestinal sistemde bulunduğu yer
• Tümör hücrelerinin ne kadar hızlı bölündüğü

Gastrointestinal sistemin diğer kanserleri

Gastrointestinal stromal tümörler, diğer hücre türlerinden gelişen daha yaygın gastrointestinal kanserler ile aynı değildir.

Kanserler, yemek borusundan anüse kadar gastrointestinal sistemin herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir. Çoğu özofagus kanseri, mide kanseri ve kolorektal kanser de dahil olmak üzere gastrointestinal sistemde başlayan kanserlerin çoğu, gastrointestinal sistemin neredeyse tamamını kaplayan bezlerin hücrelerinde başlar. Bu hücrelerde gelişen kanserler adenokarsinom olarak adlandırılır.

Kanserler, üst yemek borusu ve anüsün ucu gibi gastrointestinal sistemin belirli kısımlarını kaplayan yassı hücreler olan skuamöz hücrelerde de başlayabilir. Bu hücrelerde başlayan kanserli büyümeler skuamöz hücreli karsinom olarak adlandırılır.

Gastrointestinal sistemde de nöroendokrin hücreler bulunur. Bu hücrelerin sinir hücreleriyle bazı ortak özellikleri vardır, ancak hormon üreten (endokrin) hücrelerle başka ortak özellikleri de vardır. Bu hücrelerden gelişen kanserler nöroendokrin tümörler olarak adlandırılır. Bu kanserler gastrointestinal sistemde nadiren bulunur. Karsinoid tümörler gastrointestinal sistemde bulunan nöroendokrin tümörlere bir örnektir.

Diğer nadir gastrointestinal kanserler arasında çeşitli yumuşak doku sarkomları yer alır:

• Leiomyosarkom: Düz kas kanseri
• Anjiyosarkomlar: kan damarı hücrelerinin kanseri
• Kötü huylu periferik sinir kılıfı tümörleri: sinirleri destekleyen ve koruyan hücrelerin kanseri

Gastrointestinal stromal tümörler bu diğer gastrointestinal kanser türlerinden farklıdır. Farklı hücre türlerinden başlarlar, farklı tedavi türlerine ihtiyaç duyarlar ve farklı bir prognoza (görünüme) sahiptirler. Bu nedenle doktorların, GI kanalında tümörü olan bir kişide stromal tümör mü, başka bir kanser türü mü yoksa kanserli olmayan bir hastalık mı olduğunu bulmaları gerekir.

Crohn hastalığı

Crohn hastalığı bir tür iltihaplı bağırsak hastalığıdır. Karın ağrısı, şiddetli ishal, yorgunluk, kilo kaybı ve yetersiz beslenmeye yol açabilen sindirim sistemi iltihabına neden olur. Crohn hastalığının neden olduğu iltihaplanma sindirim sisteminin farklı bölgelerini tutabilir. Bu iltihaplanma genellikle bağırsağın daha derin katmanlarına yayılır.

Semptomlar:

Crohn hastalığında ince veya kalın bağırsağın herhangi bir kısmı etkilenebilir. Bazı kişilerde hastalık sadece kolonla sınırlıdır. Crohn hastalığının belirti ve semptomları hafiften şiddetliye kadar değişebilir. Genellikle yavaş yavaş gelişirler, ancak bazen uyarı vermeden aniden ortaya çıkarlar. Hiçbir belirti veya semptomun olmadığı (remisyon) dönemler de olabilir.

Hastalık aktif olduğunda, belirti ve semptomlar şunları içerebilir:

• İshal
• Yüksek sıcaklık
• Yorgunluk
• Karın ağrısı ve kramplar
• Dışkınızda kan
• Ağız içinde yaralar
• İştah azalması ve kilo kaybı
• Fistülden kaynaklanan iltihaplanma nedeniyle anüs yakınında veya çevresinde ağrı

Şiddetli Crohn hastalığı olan kişilerde de görülebilir:

• Cilt, göz ve eklem iltihabı
• Karaciğer veya safra kanallarının iltihaplanması
• Böbrek taşları
• Demir eksikliği (anemi)
• Çocuklarda yavaş büyüme veya cinsel gelişim

Sebepler:

Crohn hastalığının kesin nedeni bilinmemektedir. Eskiden diyet ve stresten şüphelenilirdi, ancak doktorlar artık bu faktörlerin Crohn hastalığına neden olmasa da ağırlaştırabileceğini biliyor. Kalıtım ve hatalı işleyen bir bağışıklık sistemi gibi çeşitli faktörler muhtemelen gelişiminde rol oynamaktadır.

• Bağışıklık sistemi. Bir virüs veya bakterinin Crohn hastalığını tetiklemesi mümkündür. Bağışıklık sistemi istilacı mikroorganizma ile savaşmaya çalıştığında, anormal bir bağışıklık tepkisi sindirim sistemindeki hücrelere de saldırmasına neden olur.
• Kalıtım. Crohn hastalığı, ailesinde hastalık olan kişilerde daha yaygındır, bu nedenle genler hastalığın gelişiminde rol oynayabilir. Ancak Crohn hastalığı olan çoğu kişinin ailesinde hastalık öyküsü yoktur.

Komplikasyonlar:

Crohn hastalığı aşağıdaki komplikasyonlardan bir veya daha fazlasına yol açabilir:

• Bağırsak tıkanıklığı. Crohn hastalığı bağırsak duvarının tüm kalınlığını etkileyebilir. Zamanla bağırsağın bazı kısımları daralabilir ve bu da sindirim içeriğinin akışını engelleyebilir. Bağırsağın hastalıklı kısmını çıkarmak için ameliyat gerekebilir.
• İğneleyici. Kronik iltihap, ağız ve anüs dahil olmak üzere sindirim sisteminin herhangi bir yerinde açık yaralara (ülserlere) yol açabilir.
• Fistüller. Bazen ülserler bağırsak duvarından tamamen yayılarak bir fistül oluşturabilir - vücudun farklı bölümleri arasında anormal bir bağlantı. Fistüller bağırsak ile deri arasında veya bağırsak ile başka bir organ arasında gelişebilir. Anal bölge (perianal) yakınındaki veya çevresindeki fistüller en yaygın türdür. Karında fistüller geliştiğinde, yiyecekler bağırsağın emilim için gerekli olan bölgelerini atlayabilir. Fistüller bağırsaklar arasında, mesanede veya vajinada ya da deride oluşabilir ve bağırsak içeriğinin sürekli olarak derinize akmasına neden olabilir. Bazı durumlarda fistül apse oluşturabilir ve tedavi edilmediği takdirde hayati tehlike yaratabilir.
• Anal fissür. Bu, anüse veya anüs çevresindeki deriye zarar veren ve enfeksiyonların oluşabileceği dokudaki küçük bir yırtıktır. Genellikle ağrılı bağırsak hareketleriyle ilişkilidir ve perianal fistüle yol açabilir.
• Yetersiz beslenme. İshal, karın ağrısı ve kramplar yemek yemeyi veya bağırsakların yeterli besin maddelerini emmesini zorlaştırabilir. Ayrıca, hastalığın neden olduğu düşük demir veya B-12 vitamini nedeniyle sıklıkla anemi gelişir.
• Kolon kanseri. Crohn hastalığı kolon kanseri riskini artırır. Crohn hastalığı olmayan kişiler için genel kolon kanseri tarama kılavuzları, 50 yaşından itibaren her 10 yılda bir kolonoskopi yapılmasını gerektirmektedir.
• Diğer sağlık sorunları. Crohn hastalığı vücudun diğer bölgelerinde de sorunlara neden olabilir. Bu sorunlar arasında anemi, cilt hastalıkları, osteoporoz, artrit ve safra kesesi veya karaciğer hastalıkları yer alır.
• İlaç riskleri. Bağışıklık sistemi fonksiyonlarını bloke ederek çalışan bazı Crohn hastalığı ilaçları, lenfoma ve cilt kanseri gibi kanserlerin gelişmesinde küçük bir riskle ilişkilidir. Ayrıca enfeksiyon riskini de artırırlar. Kortikosteroidler, diğer durumların yanı sıra osteoporoz, kemik kırıkları, katarakt, glokom, diyabet ve yüksek tansiyon riski ile ilişkili olabilir.
• Kan pıhtılaşması. Crohn hastalığı damarlarda ve arterlerde kan pıhtısı oluşma riskini artırır.
• Crohn hastalığı hem ağrılı hem de zayıflatıcı olabilir ve bazen yaşamı tehdit eden komplikasyonlara yol açabilir.

Crohn hastalığının bilinen bir tedavisi olmamasına rağmen, tedaviler belirti ve semptomlarını önemli ölçüde azaltabilir ve hatta uzun süreli remisyona ve inflamasyonun iyileşmesine yol açabilir. Tedavi ile Crohn hastalığı olan birçok kişi iyi bir şekilde yaşayabilmektedir.

Ülseratif kolit

Ülseratif kolit, kolon ve rektumun iltihaplanmasına ve ülserleşmesine yol açan bir hastalıktır. Aktif hastalığın başlıca belirtileri karın ağrısı ve kanla karışık ishaldir. Kilo kaybı, ateş ve anemi de görülebilir.

Ülseratif kolitin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, bağışıklık sistemindeki bir sorundan kaynaklandığı düşünülmektedir.

Otoimmün durum:

Bağışıklık sistemi vücudun enfeksiyona karşı savunma sistemidir. Birçok uzman ülseratif kolitin otoimmün bir durum (bağışıklık sisteminin yanlışlıkla sağlıklı dokuya saldırması) olduğuna inanmaktadır. Bağışıklık sistemi normalde enfeksiyona neden olan etkeni yok etmek için kana beyaz kan hücreleri salarak enfeksiyonlarla savaşır. Bu, enfekte bölgedeki vücut dokusunda şişme ve kızarıklığa (iltihaplanma) neden olur. Ülseratif kolitte önde gelen teori, bağışıklık sisteminin kolonda sindirime yardımcı olan "dost bakterileri" zararlı bir enfeksiyon zannederek kolon ve rektumda iltihaplanmaya yol açmasıdır. Alternatif olarak, bazı araştırmacılar viral veya bakteriyel bir enfeksiyonun bağışıklık sistemini tetiklediğine, ancak bir nedenden dolayı enfeksiyon geçtikten sonra "kapanmadığına" ve iltihaplanmaya neden olmaya devam ettiğine inanmaktadır. Bunun bir enfeksiyon olmadığı ve bağışıklık sisteminin kendi kendine başarısız olabileceği ya da bağırsaklardaki iyi ve kötü bakteriler arasında bir dengesizlik olduğu da öne sürülmüştür.

Genetik:

Kalıtsal genler de ülseratif kolit gelişiminde bir faktör olarak görünmektedir. Araştırmalar, ülseratif koliti olan her 4 kişiden 1'inden fazlasının aile geçmişinde bu hastalığın bulunduğunu ortaya koymuştur. Araştırmacılar, insanları ülseratif kolit geliştirmeye daha yatkın hale getiren birkaç gen belirlediler. Bu genlerin birçoğunun bağışıklık sisteminde rol oynadığı düşünülmektedir.

Çevresel faktörler:

Nerede ve nasıl yaşadığınız da ülseratif kolit geliştirme şansınızı etkiliyor gibi görünmektedir, bu da çevresel faktörlerin önemli olduğunu düşündürmektedir. Örneğin, bu durum Kuzey Batı Avrupa ve Amerika'nın kentsel bölgelerinde daha yaygındır. Hava kirliliği, ilaçlar ve belirli diyetler de dahil olmak üzere ülseratif kolit ile bağlantılı olabilecek çeşitli çevresel faktörler incelenmiştir. Henüz hiçbir faktör tanımlanmamış olsa da, sanitasyonun iyileştirildiği ülkelerde bu hastalığa yakalanan insan nüfusunun daha fazla olduğu görülmektedir. Bu durum, bakterilere daha az maruz kalmanın önemli bir faktör olabileceğini düşündürmektedir.

Ülseratif kolit teşhisi:

• Kan testleri anemi veya iltihaplanma olup olmadığını gösterebilir.
• Dışkı örnekleri kolonda bir enfeksiyon veya parazit olup olmadığının anlaşılmasına yardımcı olabilir. Ayrıca dışkıda gizli kan olup olmadığını da gösterebilirler.
• Esnek sigmoidoskopi kolonun alt kısmına bakılmasını sağlar. Kolonun alt kısmına esnek bir tüp yerleştirilir. Tüpün ucunda küçük bir ışık ve bir kamera vardır. Kolonun alt kısmının astarından bir parça almak için küçük bir alet kullanılır. Buna biyopsi denir.
• Kolonoskopi, esnek sigmoidoskopi ile aynı işlemdir, ancak sadece alt kısım değil, tüm kolon incelenir.
• Hastalığın teşhisi için röntgen ışınları daha az yaygındır, ancak özel durumlarda atanabilir

Ülseratif kolit tedavisi:

Ülseratif kolit tedavisinin iki ana hedefi vardır. Birincisi daha iyi hissetmek ve kolona iyileşme şansı vermektir. İkincisi ise daha fazla alevlenmeyi önlemektir. Bu hedeflere ulaşmak için diyet değişiklikleri, ilaçlar veya ameliyatın bir kombinasyonuna ihtiyacınız olabilir.

Diyet. Bazı yiyecekler ülseratif kolit semptomlarını kötüleştirebilir. Bol miktarda lif, yağsız protein, meyve ve sebze içeren dengeli bir diyet yeterli vitamin ve besin sağlamalıdır.

İlaçlar:

• Antibiyotikler - Bunlar enfeksiyonlarla savaşır ve kolonu iyileşmeye bırakır.
• Aminosalisilatlar - Bu ilaçlar, iltihapla savaşan ve semptomları kontrol etmeye yardımcı olan 5-aminosalisilik asit (5-ASA) içerir.
• Kortikosteroidler. Aminosalisilatlar işe yaramazsa veya semptomlar şiddetliyse, bu anti-enflamatuar ilaçlar kısa bir süre için tedavi olarak verilebilir.
• İmmünomodülatörler - Bunlar bağışıklık sisteminin kolona saldırısını durdurmaya yardımcı olur.
• Biyolojik preparatlar. Kimyasallar yerine proteinlerden yapılırlar. Şiddetli ülseratif koliti olan kişilerde kullanılırlar.
• Ameliyat. Diğer tedaviler işe yaramazsa veya durum ciddiyse, kolonu (kolektomi) veya kolon ve rektumu (proktokolektomi) çıkarmak için ameliyat gerekebilir. Prokolektomi ile ince bağırsak anüse bağlanabilir ve böylece ileostomiden kaçınılmış olur.

Hepatit

Hepatit, karaciğerin iltihaplı bir hastalığıdır. Genellikle viral bir enfeksiyondan kaynaklanır, ancak hepatitin başka olası nedenleri de vardır. Bunlar arasında otoimmün hepatit ve ilaçlar, toksinler ve alkolün ikincil sonucu olarak ortaya çıkan hepatit yer alır. Otoimmün hepatit, vücut karaciğer dokusuna karşı antikor ürettiğinde ortaya çıkan bir hastalıktır.

Hepatit olarak sınıflandırılan karaciğerin viral enfeksiyonları hepatit A, B, C, D ve E'yi içerir. Viral yolla bulaşan her bir hepatit türünden farklı bir virüs sorumludur.

• Hepatit A - Hepatit A, hepatit A virüsü (HAV) enfeksiyonundan kaynaklanır. Bu tür hepatit en yaygın olarak hepatit A ile enfekte olmuş bir kişinin dışkısıyla kirlenmiş yiyecek veya suyun tüketilmesiyle bulaşır.
• Hepatit B - Hepatit B, hepatit B virüsü (HBV) içeren kan, vajinal akıntı veya meni gibi enfekte vücut sıvılarıyla temas yoluyla bulaşır. Enjekte uyuşturucu kullanımı, enfekte bir partnerle cinsel ilişkiye girmek veya enfekte bir kişiyle tıraş bıçağı paylaşmak hepatit B'ye yakalanma riskini artırır.
• Hepatit C - Hepatit C, genellikle enjeksiyonla uyuşturucu kullanımı ve cinsel temas yoluyla kontamine vücut sıvılarıyla doğrudan temas yoluyla bulaşır.
• Hepatit D - Delta hepatiti olarak da adlandırılan hepatit D, hepatit D virüsünün (HDV) neden olduğu ciddi bir karaciğer hastalığıdır. Enfeksiyon, enfekte kanla doğrudan temas yoluyla gerçekleşir. Hepatit D, yalnızca hepatit B enfeksiyonu ile birlikte görülen nadir bir hepatit türüdür. Hepatit D virüsü, hepatit B olmadan çoğalamaz.
• Hepatit E - Hepatit E, hepatit E virüsünün (HEV) neden olduğu bir hastalıktır. Hepatit E çoğunlukla sağlık koşullarının kötü olduğu bölgelerde ortaya çıkar ve genellikle su kaynağını kirleten dışkı maddesinin yutulması sonucu oluşur.

Enfeksiyöz olmayan hepatit nedenleri:

• Alkol ve diğer toksinler

Aşırı alkol tüketimi karaciğer hasarına ve iltihabına neden olabilir. Buna bazen alkolik hepatit de denir. Alkol karaciğer hücrelerine doğrudan zarar verir. Zamanla kalıcı hasara neden olabilir ve karaciğer yetmezliği ve siroza yol açabilir. Hepatitin diğer toksik nedenleri arasında ilaçların aşırı kullanımı veya aşırı dozda alınması ve zehirlere maruz kalma yer alır.

• Otoimmün reaksiyon

Bazı durumlarda bağışıklık sistemi karaciğeri zararlı bir nesne olarak görür ve ona saldırmaya başlar. Bu durum iltihaplanmaya neden olur ve karaciğer fonksiyonlarını engeller. Kadınlarda erkeklerden daha sık görülür.

Hepatitin yaygın belirtileri:

Hepatit B ve C gibi kronik olan bulaşıcı hepatit formlarınız varsa, başlangıçta hiçbir belirti göstermeyebilirsiniz. Hasar karaciğer fonksiyonlarını etkileyene kadar belirtiler ortaya çıkmayabilir. Akut hepatitin belirti ve semptomları hızla ortaya çıkar. Bunlar şunları içerir:

• yorgunluk
• grip benzeri semptomlar
• koyu renkli idrar
• soluk tabureler
• karın ağrısı
• iştah kaybı
• açıklanamayan kilo kaybı
• sarılık belirtisi olabilecek cilt ve göz sararması

Kronik hepatit yavaş gelişir, bu nedenle bu belirti ve semptomlar fark edilemeyecek kadar hafif olabilir.

Hepatit nasıl teşhis edilir?

• Fiziksel muayene - karın ağrısı veya hassasiyeti, karaciğer büyümesi, sarı cilt ve gözler
• Karaciğer fonksiyon testleri - karaciğerin ne kadar verimli çalıştığını belirlemek için kan örnekleri. Bu testlerden elde edilen anormal sonuçlar, özellikle de herhangi bir hastalık belirtisi yoksa, bir sorun olduğunun ilk göstergesi olabilir. Yüksek karaciğer enzim seviyeleri karaciğerin stres altında olduğunu, hasar gördüğünü veya düzgün çalışmadığını gösterebilir.
• Ultrason - Karın ultrasonu şunları ortaya çıkarabilir: karında sıvı, karaciğer hasarı veya büyümesi, karaciğer tümörleri, safra kesesi anormallikleri
• Karaciğer biyopsisi - Karaciğer biyopsisi, karaciğerden doku örneği alınmasını içeren invaziv bir prosedürdür. Bir iğne ile ciltten yapılabilir ve ameliyat gerektirmez. Ultrason genellikle biyopsi örneğini yönlendirmek için kullanılır.

Hepatit nasıl tedavi edilir?

Tedavi seçenekleri, hepatitin hangi tip olduğuna ve enfeksiyonun akut veya kronik olmasına göre belirlenir.

• Hepatit A

Hepatit A kısa süreli bir hastalık olduğu için genellikle tedavi gerektirmez. Semptomlar çok fazla rahatsızlığa neden oluyorsa yatak istirahati önerilebilir. Kusma veya ishal varsa, hidrasyon ve besleyici bir diyet gereklidir. Bu enfeksiyonu önlemek için hepatit A aşısı mevcuttur.

• Hepatit B

Akut hepatit B özel bir tedavi gerektirmez.

Kronik hepatit B antiviral ilaçlarla tedavi edilir. Bu tedavi şekli pahalı olabilir çünkü birkaç ay veya yıl sürmesi gerekir. Kronik hepatit B tedavisi ayrıca virüsün tedaviye yanıt verip vermediğini belirlemek için düzenli tıbbi değerlendirmeler ve izleme gerektirir. Hepatit B aşılama ile önlenebilir.

• Hepatit C

Antiviral ilaçlar, hepatit C'nin akut ve kronik formlarını tedavi etmek için kullanılır. Kronik hepatit C gelişen kişiler genellikle antiviral ilaç tedavilerinin bir kombinasyonu ile tedavi edilir. En iyi tedavi şeklini belirlemek için ek testlere de ihtiyaç duyabilirler. Kronik hepatit C'nin bir sonucu olarak siroz veya karaciğer hastalığı gelişen kişiler karaciğer nakli için aday olabilirler. Hepatit C'ye karşı herhangi bir aşı bulunmamaktadır.

• Hepatit D

Hepatit D'yi tedavi etmek için şu anda antiviral bir ilaç bulunmamaktadır. Hepatit D, hepatit B'ye karşı aşılama ile önlenebilir, çünkü hepatit B enfeksiyonu hepatit D gelişimi için gereklidir.

• Hepatit E

Hepatit E tedavisi için özel bir tıbbi tedavi mevcut değildir. Enfeksiyon genellikle akut olduğu için genellikle kendiliğinden düzelir. Bu tür enfeksiyonu olan kişilere genellikle yeterince dinlenmeleri, bol sıvı almaları, yeterli besin almaları ve alkolden uzak durmaları tavsiye edilir.

Otoimmün hepatit:

Prednizon veya budesonid gibi kortikosteroidler, otoimmün hepatitin erken tedavisinde son derece önemlidir. Bu rahatsızlığı olan kişilerin yaklaşık yüzde 80'inde etkilidirler. Bağışıklık sistemini baskılayan bir ilaç olan Azothioprine (Imuran) sıklıkla tedaviye dahil edilir. Steroidlerle birlikte veya steroidler olmadan kullanılabilir. Mikofenolat (CellCept), takrolimus (Prograf) ve siklosporin (Neoral) gibi diğer immünosupresif ilaçlar da tedavi için azatioprine alternatif olarak kullanılabilir.

Hepatiti önlemek için ipuçları:

• Hijyen - İyi hijyen uygulamak, hepatit A ve E bulaşmasını önlemenin en önemli yollarından biridir.
• Kontamine kan yoluyla bulaşan Hepatit B, C ve D şu yollarla önlenebilir:
• uyuşturucu iğnelerini paylaşmamak
• jiletleri paylaşmamak
• başkasının diş fırçasını kullanmamak
• dökülen kana dokunmamak
• Hepatit B ve C cinsel temas yoluyla da bulaşabilir. Prezervatif kullanarak güvenli seks yapmak enfeksiyon riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
• Aşılar - Aşıların kullanımı hepatitin önlenmesinde önemli bir anahtardır. Hepatit A ve B gelişimini önlemek için aşılar mevcuttur. Hepatit C aşıları şu anda geliştirilmektedir. Çin'de Hepatit E aşısı mevcuttur.

Hepatit komplikasyonları:

Kronik hepatit B veya C genellikle daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Virüs karaciğeri etkilediğinden, kronik hepatit B veya C'li kişiler risk altındadır:

• kronik karaciğer hastalığı
• siroz
• karaci̇ğer kanseri̇

Karaciğer sirozu

Siroz ciddi bir kronik karaciğer hastalığıdır. Siroz çoğunlukla alkol veya viral enfeksiyonlar gibi toksinlere uzun süre maruz kalmaktan kaynaklanır.

Siroz nasıl gelişir?

Karaciğer çok dirençli bir organdır ve genellikle hasarlı hücreleri yenileyebilir. Alkol ve kronik viral enfeksiyonlar gibi karaciğere zarar veren faktörler uzun süre mevcut olduğunda siroz gelişir. Bu olduğunda, karaciğer yaralanır ve yara/katris oluşturur. Karaciğer yarası düzgün çalışamaz ve sonunda bu durum siroza yol açabilir. Siroz karaciğerin küçülmesine ve sertleşmesine neden olur. Bu da besin açısından zengin kanın portal venden karaciğere akmasını zorlaştırır. Portal ven, kanı sindirim organlarından karaciğere taşır. Kan karaciğere geçemediğinde portal vendeki basınç yükselir. Bunun sonucunda portal hipertansiyon adı verilen ve damarda yüksek kan basıncının oluştuğu ciddi bir durum ortaya çıkar. Bu yüksek basınç sistemi, varisli damarlar gibi yemek borusu varislerine yol açan bir yedek oluşturur ve bunlar daha sonra patlayıp kanayabilir.

Sirozun yaygın nedenleri:

• Alkol

Uzun yıllar boyunca günde ikiden fazla alkollü içki (bira ve şarap dahil) içen kadınlarda siroz gelişebilir. Erkekler için yıllarca günde üçten fazla içki içmek siroz riskini beraberinde getirebilir. Bununla birlikte, bu miktar her kişi için farklıdır ve bu, birkaç kadehten fazla içki içen herkesin siroz geliştireceği anlamına gelmez. Alkolün neden olduğu siroz genellikle 10 veya 12 yıl boyunca düzenli olarak bu miktarlardan daha fazla içki içmenin sonucudur.

Sirozun diğer nedenleri şunlardır:

• Hepatit B karaciğerde iltihaplanmaya ve siroza yol açabilecek hasara neden olabilir.
• Hepatit D ayrıca siroza da neden olabilir.
• Otoimmün hepatit, siroza yol açabilen iltihaplanmaya neden olur.
• Safra drenajı işlevi gören safra kanallarında hasar: bu tür bir duruma örnek olarak primer biliyer kolanjit verilebilir.
• Vücudun demir ve bakırla başa çıkma yeteneğini etkileyen bozukluklar: örneğin hemokromatozis ve Wilson hastalığı.
• Asetaminofen, bazı antibiyotikler ve bazı antidepresanlar gibi ilaçlar siroza yol açabilir.

Siroz belirtileri:

Siroz belirtileri, karaciğerin kanı temizleyememesi, toksinleri parçalayamaması, pıhtılaşma proteinleri üretememesi ve yağların ve yağda çözünen vitaminlerin emilimine yardımcı olamaması nedeniyle ortaya çıkar. Hastalık ilerleyene kadar genellikle hiçbir belirti görülmez. Belirtilerden bazıları şunlardır:

• iştah azalması
• burun kanaması
• sarılık (sarı renk değişikliği)
• deri altında örümcek şeklinde küçük damarlar
• Zayıflama
• anoreksiya
• kaşıntılı cilt
• Zayıflık

Daha ciddi semptomlar şunları içerir:

• kafa karışıklığı ve düşünme güçlüğü
• şişkinlik (asit)
• ayaklarda şişme (ödem)
• İktidarsızlık
• jinekomasti (erkeklerde meme dokusu gelişmeye başladığında)

Karaciğer sirozu nasıl teşhis edilir?

Siroz tanısı ayrıntılı bir öykü ve fizik muayene ile başlar. Öyküde uzun süreli alkol kullanımı, hepatit C'ye maruz kalma, ailede otoimmün hastalık öyküsü veya diğer risk faktörleri ortaya çıkabilir. Fizik muayenede ortaya çıkabilir:

• soluk ten
• sarı gözler (sarılık)
• kırmızı palmiyeler
• ellerin titremesi
• büyümüş karaciğer veya dalak
• küçük testisler
• aşırı meme dokusu (erkeklerde)
• uyanıklığın azalması

Testler karaciğerin ne kadar hasar gördüğünü ortaya çıkarabilir. Sirozu değerlendirmek için kullanılan testlerden bazıları şunlardır:

• tam kan sayımı (anemiyi ortaya çıkarmak için)
• pıhtılaşma için kan testleri (kanın ne kadar hızlı pıhtılaştığını görmek için)
• albümin (karaciğerde üretilen proteini test etmek için)
• karaciğer fonksiyon testleri
• alfa fetoprotein (karaciğer kanseri taraması)

Karaciğeri değerlendirebilecek ek testler şunları içerir:

• üst endoskopi (özofagus varisleri olup olmadığını görmek için)
• karaciğerin ultrason taraması
• Karın MR'ı
• Karın BT'si
• karaciğer biyopsisi (siroz için kesin test)

Sirozdan kaynaklanan komplikasyonlar:

Kan karaciğerden geçemezse, yemek borusu gibi diğer damarlarda bir yedek oluşturur. Bu yedek özofagus varisleri olarak adlandırılır. Bu damarlar yüksek basıncı kaldıracak yapıda değildir ve fazladan kan akışı nedeniyle şişmeye başlar.

Sirozun diğer komplikasyonları şunlardır:

• morarma (düşük trombosit sayısı ve/veya zayıf pıhtılaşma nedeniyle)
• kanama (proteinlerin pıhtılaşmasının azalmasına bağlı olarak)
• ilaç hassasiyeti (karaciğer vücuttaki ilaçları işler)
• böbrek yetmezliği
• karaci̇ğer kanseri̇
• insülin direnci ve tip 2 diyabet
• hepatik ensefalopati (kandaki toksinlerin beyin üzerindeki etkilerine bağlı kafa karışıklığı)
• safra kesesi taşları (safra akışının engellenmesi safranın sertleşmesine ve taş oluşumuna yol açabilir)
• özofagus varisleri
• dalak büyümesi (splenomegali)
• ödem ve asit

Siroz tedavisi:

Siroz tedavisi, buna neyin sebep olduğuna ve hastalığın ne kadar ilerlediğine bağlı olarak değişir. Bazı tedaviler şunlardır:

• beta-blokerler veya nitratlar (portal hipertansiyon için)
• İçkiyi bırakmak (siroz alkolden kaynaklanıyorsa)
• bantlama prosedürleri (özofagus varislerinden kaynaklanan kanamayı kontrol etmek için kullanılır)
• intravenöz antibiyotikler (asitle birlikte oluşabilen peritoniti tedavi etmek için)
• hemodiyaliz (böbrek yetmezliği olanların kanını temizlemek için)
• laktuloz ve düşük proteinli diyet (ensefalopati tedavisi için)

Karaciğer nakli, diğer tedaviler başarısız olduğunda başvurulan son çaredir.

Tüm hastalar alkol almayı bırakmalıdır. Reçetesiz satılanlar da dahil olmak üzere ilaçlar doktora danışılmadan alınmamalıdır.

Ventral fıtık

Karın duvarının dikey merkezi boyunca bir ventral fıtık oluşur. Belirtiler arasında özellikle kaldırırken veya ıkınırken karın ağrısı yer alır. Tedavi, açık, laparoskopik ve robotik fıtık rekonstrüksiyonu dahil olmak üzere ameliyatla yapılır. Fıtık, karın duvarındaki kasta bir delik oluştuğunda, bağırsak veya karın dokusunun bir halkasının kas tabakasını itmesine izin verdiğinde ortaya çıkar. Ventral fıtık, karın duvarının orta hattı (dikey merkezi) boyunca herhangi bir yerde meydana gelen bir fıtıktır. Üç tip ventral fıtık vardır:

• Epigastrik (mide bölgesi) fıtık: Göğüs kemiğinin hemen altından göbek deliğine kadar herhangi bir yerde oluşur. Bu fıtık türü hem erkeklerde hem de kadınlarda görülür.
• Göbek fıtığı: Göbek bölgesinde meydana gelir.
• İnsizyonel fıtık: önceki bir ameliyatın yerinde gelişir. Karın ameliyatı geçiren hastaların üçte birine kadarında yara yerinde insizyonel fıtık gelişecektir. Bu fıtık türü, karın ameliyatından aylar ya da yıllar sonra herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir.

Ventral fıtık gelişiminin nedenleri ve risk faktörleri nelerdir?

Bunun pek çok nedeni vardır:

• Önceki karın ameliyatında kesi yerinde zayıflık (ameliyat yerinde bir enfeksiyonun sonucu olabilir).
• Karın duvarı bölgesinde doğuştan zayıflık,..
• Karın duvarında, duvarı zorlayan koşulların neden olduğu zayıflık.
• Prostatizm (yaşlı erkeklerde idrar yaparken zorlanmaya neden olan prostat bezinin büyümesi)
• Yaş (karın duvarı elastikiyetinin tamamen kaybolması)

Ventral fıtığın belirti ve semptomları nelerdir?

Bazı hastalar ventral fıtık oluşumunun erken aşamalarında hiçbir rahatsızlık hissetmezler. Genellikle ilk belirti, karın bölgesinde deri altında gözle görülür bir şişkinlik veya dokunulduğunda hassas olan bir bölgedir. Uzandığınızda veya sıktığınızda şişkinlik düzleşebilir.

Bir ventral fıtık, bir kişi olduğunda artan bir ağrı seviyesine neden olur:

• Ağır nesneleri kaldırır.
• Dışkı yaparken/idrar yaparken.
• Uzun süreler boyunca oturmak veya ayakta durmak.
• Bağırsağın bir kısmı karın duvarından çıkıntı yapar ve açıklığa girerse şiddetli karın ağrısı oluşabilir. Bu durumda bağırsağın sıkışan kısmı bükülür, kan akışını kaybeder ve ölmeye başlar. Bu, acil yardım gerektiren tıbbi bir acil durumdur.

Ventral fıtık nasıl onarılır?

Ventral fıtıklar kendiliğinden geçmez ve iyileşmez ve onarılması için ameliyat gerekir. Aslında, tedavi edilmezse ventral fıtıklar büyüyebilir ve zamanla daha da kötüleşebilir. Tedavi edilmeyen fıtıkların onarılması zorlaşabilir ve bağırsağın bir kısmının bükülmesi gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Ventral fıtık ameliyatının amacı karın duvarındaki deliği/defekti onarmaktır, böylece bağırsak ve diğer karın dokusu duvardan tekrar dışarı çıkamaz. Ameliyat genellikle karın duvarının tonunu ve şeklini geri kazandırır, deliği onarır ve kasları normal pozisyonlarına döndürür.

Fıtık onarımı ameliyatının üç ana türü vardır: açık, laparoskopik ve robotik:

• Açık fıtık onarımı ameliyatı: Karında fıtığın oluştuğu yerde açık bir kesi yapılır ve bağırsak veya karın dokusu yerine geri itilir. Nüksü azaltmak için bir ağ malzemesi yerleştirilir. Cilt genellikle çözülebilir dikişler ve yapıştırıcı ile kapatılır.
• Laparoskopik cerrahi: Fıtığın oluştuğu yerde birkaç küçük kesi yapılır. Ameliyatı yönlendirmeye yardımcı olmak için deliklerden birinden bir laparoskop (ucunda kamera bulunan ince ışıklı bir tüp) sokulur. Karın duvarındaki zayıflamış bölgeyi güçlendirmek için cerrahi ağ malzemesi yerleştirilebilir. Bu yaklaşımın açık fıtık onarımına kıyasla avantajları arasında daha küçük kesiler kullanıldığı için enfeksiyon riskinin daha az olması yer alır.
• Robotik fıtık onarımı: Laparoskopik cerrahi gibi robotik cerrahide de laparoskop kullanılır ve aynı şekilde gerçekleştirilir (küçük kesiler, küçük kamera). Robotik cerrahi laparoskopik cerrahiden farklıdır çünkü cerrah ameliyathanede bir konsolda oturur ve cerrahi aletleri konsoldan idare eder. Robotik fıtık ameliyatının avantajları, hastanın büyük bir kesi yerine küçük yara izlerine sahip olması ve bu ameliyattan sonra açık ameliyata kıyasla daha az ağrı çekebilmesidir.

Kasık fıtığı

Kasık fıtığı, bağırsak veya karın yağının alt karın duvarından kasık veya kasık bölgesine doğru çıkıntı yapması sonucu oluşur.

2 tip kasık fıtığı vardır:

• Dolaylı kasık fıtıkları: Bu fıtık türü, karın duvarındaki doğuştan gelen bir kusurdan kaynaklanır
• Direkt kasık fıtıkları: Bu fıtık türü genellikle yetişkin erkeklerde görülür. Çoğunlukla karın duvarı kaslarında zamanla gelişen zayıflıktan veya zorlanma ya da ağır kaldırmadan kaynaklanırlar.

Kasık fıtığı genellikle tehlikeli değildir. Bununla birlikte, özellikle kaldırırken, eğilirken, ıkınırken, geçerken veya öksürürken ağrılı olabilir.

Kasık fıtığının belirtileri nelerdir?

Kasık fıtığı ağrısız olabilir veya özellikle ilk ortaya çıktığında hiçbir belirtiye neden olmayabilir. Gelişebilecek semptomlar şunları içerir:

• Kasıkların bir veya her iki tarafında sırtüstü pozisyonda kaybolan bir şişkinlik.
• Kasık ağrısı, özellikle kaldırırken, öksürürken veya ıkınırken.
• Kasıklarda güçsüzlük, ağırlık veya yanma hissi.
• Şişmiş skrotum

Tüm kasık fıtıkları ameliyat gerektirir mi?

Kasık fıtığı kendiliğinden iyileşmez veya geçmez. Kasık fıtığı teşhisi konulursa, doktorunuz muhtemelen ameliyat önerecektir.

Kasık fıtığı nasıl onarılır?

Kasık fıtığı onarımı yaygın bir cerrahi işlemdir. Kasık fıtığı ameliyatına herniorrafi veya hernioplasti de denir. 3 tip kasık fıtığı onarımı vardır: açık cerrahi, minimal invaziv veya laparoskopik onarım ve robotik onarım

Kasık fıtığı onarımı ameliyatının riskleri nelerdir?

Kasık fıtığı onarımının riskleri şunlardır:

• Enfeksiyon
• Kanama
• İlaçla giderilemeyen ağrı
• Uzun vadeli komplikasyonlar nadirdir, ancak ikinci bir ameliyat gerektiren sinir hasarı veya fıtık nüksünü içerebilir.

Hiatal herni

Hiatal herni nedir?

Hiatal herni, midenin üst kısmının diyaframdaki bir açıklıktan geçerek göğüs boşluğuna doğru itilmesiyle oluşur. Diyafram, göğüs boşluğunu karından ayıran ince kas duvarıdır. Diyaframdaki açıklık yemek borusu ile midenin birleştiği yerdir.

Kimler hiatal herni gelişme riski altındadır?

Hiatal herni her yaştan ve her iki cinsiyetten insanda gelişebilir, ancak 50 yaşın üzerindeki insanlarda yaygındır. Hiatal herni aşırı kilolu kişilerde ve sigara içenlerde daha sık görülür.

Hiatal herninin belirtileri nelerdir?

Hiatal hernisi olan birçok kişide hiçbir belirti yoktur. Bazı kişilerde gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) ile aynı semptomlar görülür.

• Mide yanması.
• Boğazın arkasında acı veya ekşi tat.
• Şişme ve geğirme.
• Mide veya yemek borusunda rahatsızlık veya ağrı.

Hiatal herni ve GÖRH arasında bir bağlantı var gibi görünse de, bir durum diğerine neden olmaz. Birçok kişide GÖRH olmadan hiatal herni vardır ve diğerlerinde hiatal herni olmadan GÖRH vardır.

Hiatal herninin bir diğer belirtisi de göğüs ağrısıdır.

Hiatal herni nasıl teşhis edilir?

Hiatal herni teşhisine yardımcı olmak için çeşitli testler yapılabilir. Bunlar arasında baryum yutma testi, endoskopi, özofageal manometri çalışmaları, pH testi ve mide boşaltma çalışmaları yer almaktadır.

Hiatal herni nasıl tedavi edilir?

Çoğu hiatal herni sorun yaratmaz ve nadiren tedaviye ihtiyaç duyar. Bununla birlikte, hiatal hernisi olan bazı hastalarda GÖRH semptomları olduğundan, tedaviye GÖRH tedavisinde kullanılan yöntemlerle başlanır.

Hiatal herni ameliyatı ne zaman gereklidir?

Midenin yemek borusuna giren kısmı kan akışını kesecek kadar sıkışırsa, ameliyat yapılması gerekecektir. Hiatal hernisi olan ve semptomları tıbbi tedavilerle giderilemeyen şiddetli, uzun süreli (kronik) özofageal reflüsü olan kişiler için de ameliyat gerekebilir. Bu ameliyatın amacı, yemek borusunun alt kısmında bir flep mekanizması oluşturarak gastroözofageal reflüyü düzeltmektir.

Hiatal herni ameliyatı nasıl yapılır?

Hiatal herni onarım ameliyatı şunları içerir:

• Hiatal herniyi karın içine geri çekmek.
• Yemek borusunun altındaki kapakçığın iyileştirilmesi.
• Diyafram kasındaki deliğin kapatılması.

Ameliyat sırasında midenin üst kısmı (fundus olarak adlandırılır) yemek borusunun alt kısmının etrafına sarılır. Bu, mide içeriğinin yemek borusuna geri hareket etmemesi (reflü) için kalıcı olarak sıkı bir sfinkter (kapakçık) oluşturur. Ameliyat açık veya laparoskopik olabilir.

Açık fundoplikasyon ameliyatı daha büyük bir kesi içerir. Bu tür bir prosedürün bazı çok ciddi vakalarda yapılması gerekebilir ve ameliyat sırasında daha fazla görünürlük sağlar. Ancak açık ameliyatlar hastanede daha uzun bir iyileşme süresi gerektirir.

Laparoskopik cerrahi, büyük bir kesi yerine birkaç küçük kesiden gerçekleştirilir. Hiatal herni onarımı için kullanılan spesifik laparoskopik prosedüre Nissen fundoplikasyonu denir. Bu prosedür, hiatal herni semptomlarına kalıcı bir çözüm oluşturur. İşlem sırasında karında beş veya altı küçük kesi yapılır. Laparoskop ve diğer cerrahi aletler küçük kesilerden yerleştirilir. Ameliyat sırasında midenin üst kısmı yemek borusunun etrafına sarılır ve sfinkter sıkılaştırılır. Laparoskopik cerrahinin açık cerrahiye göre avantajları şunlardır:

• Daha küçük kesiler.
• Daha az enfeksiyon riski.
• Daha az ağrı ve yara izi.
• Daha kısa iyileşme.

Hemoroid

Hemoroid, anüs çevresinde veya rektumun alt kısmında bulunan şişmiş damarlardır. Yetişkinlerin yaklaşık yüzde 50'si 50 yaşına kadar hemoroid belirtileri yaşar.

Hemoroid hem iç hem de dış olabilir. İç hemoroidler anüs veya rektumda gelişir. Dış hemoroidler anüsün dışında gelişir. Dış hemoroidler en yaygın ve sıkıntılı olanlarıdır. Hemoroid ağrıya, şiddetli kaşıntıya ve oturma zorluğuna neden olur. Neyse ki tedavi edilebilirler.

Hemoroid belirtileri nelerdir?

Hemoroid belirtileri şunları içerir:

• anüs çevresinde şiddetli kaşıntı
• anüs çevresinde tahriş ve ağrı
• anüs yakınında kaşıntılı veya ağrılı yumru veya şişlik
• dışkı sızıntısı
• ağrılı bağırsak hareketleri
• bağırsak hareketinden sonra doku üzerinde kan

Hemoroidler ağrılı olsalar da yaşamı tehdit etmezler ve genellikle tedavi edilmeden kendiliğinden kaybolurlar.

Hemoroide ne sebep olur?

Hemoroid, anüs çevresindeki damarlar üzerinde çok fazla baskı olduğunda ortaya çıkar. Olası faktörler şunlardır:

• bağırsak hareketi sırasında gerginlik
• Kronik kabızlığın komplikasyonları
• özellikle tuvalette uzun süre oturmak
• ailede hemoroid öyküsü

Risk faktörleri:

• Hemoroid genetik olarak ebeveynden çocuğa geçebilir.
• Sürekli ağırlık kaldırma, obezite veya vücuttaki diğer sürekli zorlanmalar hemoroid riskini artırabilir.
• Hemoroid, ishal veya kabızlık olsun ya da tuvalette çok uzun süre oturun, bağırsak hareketleri sırasında ıkındığınızda gelişebilir.
• Anal ilişki de hemoroidleri tahriş edebilir.
• Ayrıca hamilelik sırasında hemoroid geliştirme olasılığınız daha yüksektir. Rahim büyüdüğünde, kalın bağırsaktaki damarı sıkıştırarak şişkinleşmesine neden olur.

Hemoroid nasıl teşhis edilir?

Anüsün gözle muayenesi hemoroid teşhisi için yeterli olabilir. Teşhisi doğrulamak için anüste anormallik olup olmadığını kontrol etmek amacıyla farklı bir muayene yapılabilir. Bu muayene rektal muayene olarak bilinir. Bu muayene sırasında doktor rektuma bir parmak sokar. Gastrointestinal hastalıklar için risk faktörlerine bağlı olarak, doktor anoskopi, sigmoidoskopi veya kolonoskopi gibi ek bir test isteyebilir. Bu testlerin her biri anüs, rektum veya kolondaki anormallikleri teşhis etmek için küçük bir kamera kullanılmasını içerir.

Anoskopi anüsün içini, sigmoidoskopi kolonun son 40 santimetresini, kolonoskopi ise tüm kolonu inceler.

Hemoroid için tedavi seçenekleri nelerdir?

Evde uygulanan tedaviler hemoroide yardımcı olmuyorsa, doktor elastik bir bantla ligasyon yapılmasını önerebilir. Bu prosedür, doktorun hemoroidin etrafına elastik bir bant yerleştirerek kan dolaşımını kesmesini içerir. Bu da hemoroidin kan dolaşımını kaybetmesine ve büzüşmesine neden olur. Bu prosedür sadece bir tıp uzmanı tarafından gerçekleştirilmelidir.

Elastik ile ligasyon bir seçenek değilse, doktor enjeksiyon tedavisi veya skleroterapi uygulayabilir. Bu prosedürde, doğrudan kan damarına bir kimyasal enjekte edilir. Bu da hemoroidin boyutunun küçülmesine neden olur.

Hemoroid ile ilişkili komplikasyonlar nelerdir?

Hemoroidden kaynaklanan komplikasyonlar nadirdir, ancak şunları içerebilir:

• şişmiş damarda kan pıhtılaşması
• Kanama
• kan kaybından kaynaklanan demir eksikliği anemisi

Dispepsi

Hazımsızlık olarak da bilinen dispepsi, genellikle yemek yedikten veya bir şeyler içtikten sonra karnın üst kısmında meydana gelen rahatsızlık veya ağrı anlamına gelir. Bu bir hastalık değil, bir semptomdur. Dispepsi, nüfusun 30%'sini etkileyen yaygın bir sorundur. Yaygın semptomlar arasında şişkinlik, rahatsızlık, çok tok hissetme, mide bulantısı ve gaz bulunur. Çoğu durumda bu durum bir şeyler yedikten veya içtikten sonra ortaya çıkar. Yaşam tarzı değişiklikleri genellikle yardımcı olabilir.

Diğer nedenler arasında gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) ve bazı ilaçların kullanımı gibi tıbbi durumlar yer alır.

Semptomlar:

• Sindirim sistemi ile ilgili ağrılar
• sindirim sisteminde yanma hissi
• yemek yedikten sonra tokluk hissi
• yemek sırasında çok çabuk doyma hissi
• Kişi ayrıca şişlik ve mide bulantısı da yaşayabilir.
• Bir kişi çok miktarda yememiş olsa bile semptomlara sahip olabilir.

Tedavi:

Dispepsi tedavisi nedene ve ciddiyetine bağlıdır. Genellikle altta yatan durumun tedavi edilmesi veya kişinin ilaçlarının değiştirilmesi dispepsiyi azaltacaktır.

Hafif ve nadir görülen semptomlar için yaşam tarzı değişiklikleri yardımcı olabilir. Bunlar şunları içerir:

• kızarmış yiyecekler, çikolata, soğan ve sarımsak gibi tetikleyici gıdalardan kaçınmak veya alımını sınırlamak
• soda yerine su içmek
• kafein ve alkol alımını sınırlandırın
• daha az miktarda ve daha sık yemek
• yavaş yemek
• ılımlı bir kiloyu korumak
• dar giysilerden kaçınmak
• yatmadan 3 saat veya daha uzun süre önce yemek yemeden
• yatağın başını kaldırmak
• sigaradan kaçınma veya bırakma

Şiddetli veya sık görülen semptomlarda doktor ilaç tedavisi önerebilir. Dispepsinin nedenine bağlı olarak farklı ilaçlar ve tedaviler mevcuttur.

Gastrointestinal sistem hastalıkları için en yaygın müdahalelerden bazıları şunlardır:

Laparoskopik apendektomi

Apendektomi nedir?

Bu, apandisi çıkarmak için yapılan bir ameliyat türüdür. Apandisin alınması apandisiti iyileştirir. Apandis tedavi edilmezse patlayabilir ve çok ciddi hastalıklara ve hatta ölüme neden olabilir.

Apendektomi yaygın bir ameliyattır. Apandisi çıkarmanın bir yolu da açık apendektomidir. Laparoskopik apendektomi küçük kesiler kullanarak apandisi çıkarır.

Laparoskopik kolesistektomi

Laparoskopik kolesistektomi nedir?

Laparoskopik kolesistektomi, safra kesesinin alınması için yapılan bir ameliyattır. Operasyon yaklaşık 1-2 saat sürer. Laparoskopik kolesistektomi, ağrı ve enfeksiyona neden olan safra kesesi taşı olan kişilere yardımcı olur. Safra taşları safra kesesinde oluşan kristallerdir. Safra kesesinden sindirim sistemine safra akışını engelleyebilirler. Bu tıkanıklık kolesistite (safra kesesi iltihabı) neden olur. Safra taşları vücudun diğer bölgelerine de taşınarak sorunlara neden olabilir.

Safra kesesi taşı belirtileri şunlardır:

• Şişkinlik hissi.
• Yüksek sıcaklık.
• Sarılık.
• Mide bulantısı.
• Karnın sağ tarafında sırta veya omuza ulaşabilen ağrı.

Gastroskopi

Gastroskopi nedir?

Gastroskopi, bu organların iç yüzeyini görmek için bir kamera ve ışık içeren uzun, ince, esnek bir tüp olan endoskop kullanılarak üst sindirim sisteminin (yemek borusu, mide ve on iki parmak bağırsağı) incelenmesidir.

Gastroskopi neden yapılır?

Üst gastrointestinal endoskopi veya sadece üst endoskopi olarak da bilinen gastroskopi, genellikle mide ekşimesi, karın ağrısı, yutma güçlüğü, kusma veya sindirim sisteminden kanama gibi semptomların nedenini incelemek ve bir tanı koymak veya doğrulamak için yapılır.

Gastroskopi sırasında bazen hastalıklar da tedavi edilebilir - örneğin:

• polipler çıkarılabilir;
• Yemek borusundaki varisli damarlar (çıbanlar) kanamayı durdurmak ve önlemek için tedavi edilebilir;
• daralmış yemek borusu genişletilebilir
• yabancı cisimler (çocuklar tarafından yutulan şeyler gibi) çıkarılabilir.

İşlem yaklaşık 15 ila 30 dakika sürer. Genellikle yaklaşık 2 saat sonra eve gidebilirsiniz.

Gastroskopinin riskleri nelerdir?

İşlemden sonra hafif bir boğaz ağrısı olabilir, mideye hava girerek şişmeye neden olabilir.

İşlemden sonra, özellikle biyopsi alınmış veya tedavi uygulanmışsa, küçük bir kanama olasılığı vardır. Herhangi bir kanama genellikle önemsizdir.

Çok az sayıda insan gastroskopiden ciddi yan etkiler yaşar. Çok nadiren mide, yemek borusu veya duodenum (ince bağırsağın ilk kısmı) astarı yırtılabilir ve bu gibi durumlarda hastaneye yatış gereklidir. Perforasyonu onarmak için ameliyat gerekebilir.

Kolonoskopi

Kolonoskopi nedir?

Kolonoskopi, doktorun rektum ve kolonun içine bakmak için bir kolonoskop kullandığı bir prosedürdür. Kolonoskopi tahriş olmuş ve şişmiş dokuları, ülserleri, polipleri ve kolon tümörlerini gösterebilir.

 Kolonoskopi, doktorun aşağıdaki gibi semptomların nedenini bulmasına yardımcı olabilir:

• anüsten kanama
• bağırsak aktivitesinde ishal gibi değişiklikler
• karın ağrısı
• açıklanamayan kilo kaybı

Doktorlar kolonoskopiyi kolon polipleri ve kanseri için bir tarama aracı olarak da kullanmaktadır. Tarama, hastalığın tedavi edilme şansının daha yüksek olduğu erken bir aşamada hastalıkları tespit edebilir.

Muayenenin sorunsuz bir şekilde yürütülmesi için ön hazırlık gereklidir - kolonun temizlenmesi (dışkının boşaltılması). Kolonoskopi için tüm hazırlık prosedürü ön konsültasyonda doktor tarafından açıklanır.

Doğru hazırlık çok önemlidir. İyi temizlenmemiş bir bağırsak, gözden kaçan küçük poliplerin veya tümörlerin nedeni olabilir. Kirli su ve gıda artıkları varlığında inceleme zordur.

Kolonoskopi genellikle 30 ila 60 dakika sürer.

Prosedür sırasında doktor polipleri çıkarabilir ve test için bir laboratuvara gönderebilir. Kolon polipleri yetişkinlerde yaygındır ve çoğu durumda zararsızdır. Bununla birlikte, çoğu kolon kanseri vakası polip olarak başlar, bu nedenle poliplerin erken çıkarılması kanseri önlemeye yardımcı olur.

Doktor anormal doku bulursa biyopsi yapılabilir. Doktor polipleri çıkardıysa veya biyopsi yaptıysa, anüsten hafif kanama olabilir. Bu kanama normaldir. Patolog biyopsi dokusunu inceleyecek ve sonuçlar birkaç gün veya daha uzun sürecektir.

Kolonoskopinin riskleri nelerdir?

Kolonoskopinin riskleri şunlardır:

• Kanama
• kolon perforasyonu
• nefes alma veya kalp sorunları da dahil olmak üzere anesteziden kaynaklanan reaksiyon
• şiddetli karın ağrısı
• ölüm, ancak bu risk nadirdir

Kanama ve perforasyon kolonoskopinin en yaygın komplikasyonlarıdır. Kanama vakalarının çoğu poliplerin çıkarıldığı hastalarda görülür.

Ultrason teşhisleri

ltrason teşhisi, karın boşluğundaki ana organları kontrol etmek için kullanılır. Bu organlar safra kesesi, böbrekler, karaciğer, pankreas ve dalağı içerir.

Uzman doktorunuz bu durumlardan herhangi birine sahip olduğunuzdan şüphelenirse, karın ultrasonu yapabilir:

• kan pıhtısı
• büyümüş organ (karaciğer, dalak veya böbrek gibi)
• karın boşluğunda sıvı
• safra taşı
• Fıtık
• Pankreatit
• böbrek tıkanıklığı veya kanseri
• böbrek taşı
• karaci̇ğer kanseri̇
• apandisit
• tümör oluşumları

Abdominal ultrasonografi de belirli prosedürler sırasında yardımcı olmak için kullanılabilir. Örneğin:

• Karın biyopsisi sırasında, küçük bir doku örneğini çıkarmak için iğnenin nereye yerleştirileceğini görmek için.
• Ultrason, bir kist veya apseden sıvının boşaltılmasına yardımcı olabilir.
• Karın içindeki kan akışını incelemek için ultrason kullanılabilir.

Radyofrekans termal ablasyon

Radyofrekans nörotomi, belirli sinirleri hedef almak ve ağrı sinyalleri gönderme yeteneklerini geçici olarak durdurmak için radyo dalgaları tarafından üretilen ısıyı kullanır. Bu prosedür radyofrekans ablasyon olarak da bilinir. Ağrılı bölgenin yakınındaki deriden sokulan iğneler, radyo dalgalarını hedeflenen sinirlere iletir.

Radyofrekans ablasyon en yaygın olarak mide ekşimesi veya gastroözofageal reflü hastalığından kaynaklanabilen bir durum olan Barrett özofagusu ve midede anemiye neden olan anormal kan damarları durumu olan gastrik antral vasküler ektaziyi tedavi etmek için kullanılır.

Helicobacter pylori testi

Helicobacter pylori mide ve duodenumda bulunan gram-negatif bir bakteridir. Peptik gastrit, ülser, duodenite neden olur. Mide kanserine neden olan faktörlerden biri olduğundan şüphelenilmektedir.

Çoğunluğu gelişmekte olan ülkelerde olmak üzere, dünya nüfusunun 50%'sinden fazlasının bu bakterinin taşıyıcısı olduğu tahmin edilmektedir. Vakaların 80%'sinde herhangi bir semptomatoloji yoktur. Enfeksiyonun kendisinde bulantı, kusma, iştahsızlık olabilir, ancak hiçbir belirti olmayabilir. Bakteri, hasta şüphelenmeden yıllarca gelişebilir.

Bu çalışma aşağıdakiler için tavsiye edilir:

• Önleme.
• Mide bölgesinde rahatsızlık varlığı.
• Tanımlanmış bir etken olmaksızın mide bölgesinde teşhis edilmiş hastalık.

Daha fazla bilgi için +359895770869 numaralı telefonu arayabilirsiniz.