Beyin anevrizmasının doğası nedir ve sadece bir türü mü vardır?
Boyutlarına, yerlerine ve morfolojilerine göre farklı anevrizma türleri vardır. İntrakraniyal veya yırtılmamış bir serebral anevrizmanın özü, zayıflamış bir damar duvarı nedeniyle beyindeki bir arterin fokal dilatasyonundan oluşur.
Belirtiler nelerdir?
- İntrakraniyal anevrizma rüptüründe, şiddetli ve ani baş ağrısı subaraknoid kanamanın önde gelen semptomudur. Anevrizma rüptürü fokal nörolojik defisitlere (intrakraniyal kanama sonucu) ve ölümcül sonuçlara (vazospazm ve global serebral iskemi sonucu) yol açabilir.
- Rüptüre olmamış intrakraniyal anevrizmada baş ağrısı nadiren ilerleyicidir. Bu durumdan muzdarip hastalarda baş ağrısı daha çok ara sıra görülen bir belirti olarak kabul edilir. Bu tip anevrizmalarda kraniyal sinir defisitleri oluşabilir ve buna bağlı olarak konuşma problemleri, görme bozukluğu ve çift görme görülebilir. Anevrizmanın bulunduğu arter bölgesinde iskemik inmeye neden olduğunda semptomlar ortaya çıkabilir.
Serebral anevrizma nasıl teşhis edilir?
Rüptüre olmamış beyin anevrizmalarının teşhisi çoğunlukla beyin görüntüleme, yani MRG ve MR anjiyografi ile yapılmaktadır. İyi kalitede beyin görüntülemesinin mevcut olmasının bir sonucu olarak, Avrupa'da teşhis edilen yırtılmamış intrakraniyal anevrizmaların yüzdesi artmıştır.
Rüptüre olmamış intrakraniyal anevrizmanın risk faktörleri nelerdir?
Oluşumu, büyümesi ve yırtılması için risk faktörleri intrakraniyal anevrizmalar hipertansiftir, polikistik böbrek hastalığı, sigara içmek ve aniden yüksek miktarda alkol almak. Elli yaşın üzerindeki kişilerde yırtılmamış intrakraniyal anevrizma prevalansı yaklaşık 3,2%'dir. Bir ailede ikiden fazla kişi bu durumdan etkileniyorsa, tespit edilme olasılığı yaklaşık 10% artar. İntrakraniyal anevrizma oluşumu ve ardından yırtılması riski, hastanın daha önce intrakraniyal anevrizma sonucu kanama geçirmesi durumunda daha yüksektir.
Kanama olmadığında hangi anevrizma tedavisi kullanılır?
Rüptüre olmamış bir intrakraniyal anevrizma teşhis edildiğinde, bu durumun semptomlarının olup olmadığı veya tesadüfen keşfedilip keşfedilmediği belirlenmelidir. Belirtiler varsa, iki seçenek değerlendirilir: endovasküler veya mikrocerrahi tedavi. Anevrizma tesadüfen keşfedildiğinde, üç seçenek vardır:
- Hasta yaşam tarzını değiştirmeli: sigarayı bırakmalı ve alkol tüketmemeli, arteriyel hipertansiyon için testler yapılmalı ve kan basıncı yükselmişse tedavi uygulanmalıdır.
- Hasta, intrakraniyal anevrizmanın yırtılma riskini (5 yılda ortalama 3%) belirlemek ve bunu endovasküler veya mikrocerrahi tedaviyle (5 yılda ortalama 4%) karşılaştırmak için bir uzmana danışmalıdır. Bununla birlikte, karar her hastaya ve bireysel risklerine göre bireysel olarak verilmelidir.
- Takip gereklidir çünkü anevrizma büyüyorsa yırtılma olasılığı stabil anevrizmalara kıyasla 12 kat daha fazladır.
Endovasküler veya mikrocerrahi tedavi söz konusu olduğunda göz önünde bulundurulan temel faktörler nelerdir?
Bu faktörler arasında hastanın yaşı ve semptomları, risk faktörleri, intrakraniyal anevrizmanın maksimum çapı, morfolojisi, konumu ve ilgili büyüme verileri yer almaktadır.
Anevrizmaların boyutunun bir etkisi var mı?
Evet, geniş bir alanı kaplarlar ve anevrizmanın çapı ne kadar genişlerse, yırtılma riski de o kadar artar.
Anevrizma rüptüründen sonra hastalar tamamen iyileşir mi?
Tüm hastaların 25%'sinde iyileşme tam olmuştur. Diğer 25% normal yaşam tarzına dönmüş ancak bazı küçük semptomlar yaşamaya devam etmiştir. 10% kısmen iyileşir, bağımsız olarak ancak sınırlamalarla yaşayabilir ve diğer 10% bağımlı kalır. Tüm hastaların yaklaşık 20%'si için sonuç ölümcüldür.
Anevrizmalar için tedaviye zamanında başlamamanın riskleri nelerdir?
Anevrizmaların yırtılması mümkündür ve buna beyni kaplayan boşluğa (subaraknoid boşluk) kanama eşlik eder. Bu en ciddi komplikasyondur ve subaraknoid kanama olarak adlandırılır. İskemik inme daha az görülen bir komplikasyondur. Bu durum, yırtılmamış intrakraniyal anevrizma içinde trombüs oluşumundan kaynaklanır.
Bir kişi genetik olarak anevrizma oluşturmaya yatkın olabilir mi?
Evet, hastanın ailesinin ikiden fazla üyesi etkilenmişse genetik koşullanmanın var olduğu bilinmektedir.
Stresin bu durum üzerindeki etkisi nedir?
Bugüne kadar intrakraniyal anevrizma oluşumu, büyümesi ve yırtılması ile stres arasında bir ilişki gösterilmemiştir. Dolaylı olarak, enfeksiyon ve yüksek tansiyon riskinin artmasına neden olabileceği için bir risk oluşturabilir.
Kendimizi koruyabilir miyiz?
Ailede iki veya daha fazla akrabada beyin anevrizması olduğu biliniyorsa tarama yapılması önerilir. Yaşam tarzı da özel bir önem taşımaktadır.
